CAMÝLERÝN BAKIM ONARIM TEMÝZLÝK VE
ÇEVRE TANZÝMÝ YÖNETMELÝÐÝ (*)
BÝRÝNCÝ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliðin amacý, baþta tarihi ve turistik eser niteliðindeki
vakýf cami ve mescidler olmak üzere, diðer cami ve mescidlerin bakým, onarým,
temizlik, çevre tanzimi ve güvenlik hizmetleri ile ilgili esaslarý ve bu konuda
kuruluþlar arasýnda yetki ve görev alanlarýný düzenlemek ve koordinasyonu
saðlamaktýr.
Kapsam
Madde 2- Tarihi ve turistik eser niteliðindeki vakýf cami ve mescidler ile diðer
cami ve mescidlerle müþtemilat ve tuvaletlerinin bakým, onarým, temizlik, çevre
tanzimi ve güvenlik konularýnda, Kültür ve Turizm Bakanlýðý, Diyanet Ýþleri
Baþkanlýðý, Vakýflar Genel Müdürlüðü, Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüðü,
valilikler ve belediyelerin yapmakla yükümlü olduklarý hizmetlerini kapsar.
Tanýmlar
Madde 3- Bu yönetmelikte geçen:
Baþkanlýk :Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý'ný,
Genel Müdürlük :Vakýflar Genel Müdürlüðü’nü,
Valilik :Cami ve mescidlerin mülki hudutlarý içinde
bulunduðu il’in valiliðini,
Belediye :Cami ve mescidlerin hudutlarý içinde bulunduðu
belediye baþkanlýklarýný,
Cami Görevlileri :Cami ve mescidlerde görevli imam-hatip
müezzin-kayyým, hizmetli ve bekçiyi,
Ýmam :Birden fazla imam-hatibi bulunan camiler için baþ
imam- hatibi, tek imam-hatibi bulunan camiler için
cami imam-hatibini,
Mühendislik :Bu yönetmelikte öngörülen hizmetleri yürütmek
üzere Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý bünyesinde kurulan
Cami Bakýmý Mühendisliðini,
Ý1 Koordinasyon Kurulu :Ýllerde valilerin baþkanlýðýnda kurulan ve ilgili
kamu kurum ve kuruluþ temsilcilerinden oluþan
kurulu;
ifade eder.
ÝKÝNCÝ BÖLÜM
Hizmetlerin Çeþitleri ve Yürütülmesi
Hizmet Çeþitleri
Madde 4- Cami ve mescidlerdeki hizmetler:
a) Onarým,
b) Bakým,
------------------------------------------------------
(*) 24 Mayýs 1985 gün ve 18763 sayýlý R. G.
Y-16/1
c) Temizlik,
d) Çevre tanzimi,
e) Aydýnlatma,
f) Su ihtiyacý,
g) Güvenlik,
h) (Deðiþik: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayýlý Resmi Gazete) Turizm,
ý) (Ek bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayýlý Resmi Gazete) Mahya
kurdurma.
Hizmetlerin Yürütülmesi
Madde 5- Baþkanlýkça Yürütülecek Hizmetler ve Ekiplerin Teþkili:
a) Hizmetler:
1- Cami, mescid ve bunlarýn müþtemilatýndaki halý, kilim, þamdan, saat, avize,
levha gibi teberrükat eþyasýnýn; minber, mihrap, kürsü, kapý ve pencere gibi
kýsýmlarýn; hat, tezhip, oyma, kakma, vitray gibi süslemeler ile çini, taþ, ahþap veya
cam süslemelerin; ayrýca iç ve dýþ bahçeler, avlular, minare, saçak, oluk ve üst
örtülerin, her türlü bakým ve temizliðini yapmak.
2- Cami ve mescidlerin aydýnlatma giderlerini karþýlamak.
3- Cami ve mescidlerin cam, lamba, kilit, musluk gibi belirli sürelerle bozulan
veya kýrýlan malzemelerini deðiþtirmek.
4- Cami, mescid ve bunlarýn müþtemilatýný açýp kapamak, kullanmak ve
güvenliðini saðlamak.
5- 2495 sayýlý Bazý Kurum ve Kuruluþlarýn Korunmasý ve Güvenliklerinin
Saðlanmasý Hakkýnda Kanun hükümlerine göre, gereken cami ve mescidlerin
güvenliðinden sorumlu olmak üzere özel güvenlik teþkilatý kurmak.
6- Cami, mescid ve bunlarýn müþtemilatý ile tuvaletlerinde mevcut veya daha
sonra meydana gelecek onarým ihtiyaçlarýný, Genel Müdürlüðün izni dýþýnda
meydana gelecek her türlü yapýlaþma ve iþgali mühendislik vasýtasý ile tespit etmek
ve gerekçeli olarak Genel Müdürlüðe bildirmek.
Ancak Genel Müdürlük, bu yerlerin gerekli onarým ve yeniden inþalarý ile, cami
ve mescitlere ait tuvaletlerin bakým ve onarýmlarýný ödenek yetersizliði veya sair
sebeplerle, yapamadýðý takdirde; cami, mescid ve bunlarýn müþtemilatý ve buralardaki
tuvaletlerin onarým veya inþa iþi ile onarým veya inþayý müteakip iþletme usul ve
esaslarýný hazýrlanacak protokol esaslarýna göre Genel Müdürlükten devralmak, bu
yerlerin onarýmýný, yeniden inþasýný ve iþletilmesini bizzat veya baþka bir vakýf veya
dernek aracýlýðý ile yapmak.
7- (Ek alt bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayýlý Resmi Gazete) Bütün
camilerde asýlacak mahyalarda yer alacak metinleri Din Ýþleri Yüksek Kurulunun
incelemesinden geçtikten sonra uygulamaya koymak.
8- (Ek alt bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayýlý Resmi Gazete) Uygun
görülen camilere Ramazan ayýnda, dinî bayramlarda ve dinî günlerde dinî içerikli
mahya asmak veya astýrmak.
b) Ekiplerin Teþkili:
1- Baþkanlýk bu hizmetleri yürütmek için, Ankara’da (4), Ýstanbul’da (6),
Edirne’de (1), Bursa’da (1) olmak üzere toplam (12) ekip teþkil eder. Ýstanbul’daki
ekiplerden biri camilerdeki levha, duvar halýsý, avize, saat gibi özel bakýmý gerektiren
teberrükat eþyasý ile minber, mihrap, kürsü, kapý ve duvar yazýlarý gibi özel
kýsýmlarýn temizlik ve bakýmýndan sorumlu olmak üzere “özel ekip” olarak teþkil
edilir. Ýhtiyaç duyulmasý halinde ekiplerin sayýsý ile çalýþacaklarý Ýl merkezlerinin
sayýsý Baþkanlýk onayý ile arttýrýlabilir.
Y-16/2 OCAK - 2010
2- Ekipler bulunduklarý il müftülüðüne baðlý olarak çalýþýrlar.
3- Ýstanbul ili Ýstanbul Ekiplerinin; Kocaeli, Balýkesir ve Çanakkale illeri, Bursa
Ekibinin; Tekirdað ve Kýrklareli illeri, Edirne Ekibinin; diðer bütün iller, Ankara
Ekiplerinin görev alanýný teþkil eder. Ýstanbul’da kurulan özel ekip kendi konusu ile
ilgili olarak bütün illerden sorumludur.
4- Her ekip bir ekip þefinin yönetiminde biri þoför, diðerleri bahçývanlýk,
temizlik ve bakým hizmetlerinde kalifiye eleman olmak üzere en az 8 kiþiden
oluþturulur. Her ekip bir minibüs veya pikap tipi vasýta ve gerekli araç-gereçle
donatýlýr.
c) Hizmetin Yürütülmesi:
Mühendislik, bu Yönetmeliðin öngördüðü temizlik, çevre tanzimi ve bakýmý
programýna alýnacak camileri belirleyerek Ýl Koordinasyon Kurulunun da görüþünü
alarak Baþkanlýðýn onayýna sunar. Programa alýnmasý onaylanan camilerden her biri
için ayrý ayrý çevre tanzim projeleri hazýrlayarak Genel Müdürlüðe intikalini saðlar.
Onaylanan projesine uygun olarak cami ve mescitlerin çevre tanzimini yapar.
Aðaçlandýrma, çimleme ve çiçeklendirme iþleri için ilgili kurum ve kuruluþlarla
gerekli koordineyi saðlar. Ekiplerin ihtiyaçlarýný tespit eder. Baþkanlýk bu
ihtiyaçlardan uygun gördüðü araç-gereç ve malzemeyi temin eder. Gereken
harcamalarýn yapýlmasý için ilgililere yetki verir.
Ekipler kendilerine verilen program dahilinde camilerin her türlü bakým,
temizlik ve çevre tanzimini aþaðýdaki esaslar çerçevesinde yapar:
1- Ekipler ilgili Müftülüðün yönetiminde görev yapmakla beraber, temizlik
yaptýklarý caminin imamýna karþý da sorumludurlar. Ýmam yapýlmasýný gerekli
gördüðü iþleri ve eksiklikleri ekibe gösterir; temizlik ve tanzim iþlerinin gereði gibi
yapýlýp yapýlmadýðýna nezaret eder; bu sýrada diðer cami görevlileri de ekibe
yardýmcý olur.
2- Cami, mescid ve müþtemilatýnýn temizlik, çevre tanzimi ve bakýmýný
tamamlayan ekip, camiyi ve bahçesini sorumlu cami görevlilerine bir tutanakla
teslim eder. Bu teslim tutanaðýnda cami imamýnýn ve ilgili Müftülük yetkilisinin de
imzalarý bulunur. Cami ve mescit ile bahçesinin günlük temizlik ve bakýmý bu
görevliler tarafýndan saðlanýr. Temizlik ve bakým sýrasýnda özellikle halý, kilim,
levha, þamdan, avize, saat ve benzeri eþyayý tahriþ ve tahrip etmemeye, evsafýný
bozmamaya azami dikkat gösterilir.
Gerek ekip, gerek hizmetlilerin çalýþmalarý sýrasýnda her türlü emniyet tedbiri
alýnýr. Bu çalýþmalar sýrasýnda meydana gelen zarar ve ziyandan öncelikle kusurlu
görülen kiþi; kusurlu kiþinin tespit edilememesi halinde, baþta ekip þefi olmak üzere
bütün ekip ve hizmetliler müþtereken ve müteselsilen sorumludur. Haklarýnda zarar
ve ziyanýn tazmini için kanuni iþlem yapýlýr.
Madde 6- Genel Müdürlükçe Yürütülecek Hizmetler:
a) Vakýf cami ve mescitleriyle bunlara ait müþtemilat ve tuvaletlerin onarým ve
her türlü restorasyonlarýný kendi mevzuatýna göre ve Ýl Koordinasyon Kurulunun da
tekliflerini dikkate alarak yapmak, iþletmek;
Ancak Genel Müdürlük, bu yerlerin gerekli onarým veya yeniden inþalarýný
ödenek yetersizliði veya sair sebeplerle yapamadýðý takdirde; onarým veya inþa iþi ile
onarým veya inþaatý müteakip çalýþma ve iþletme usul ve esaslarýný hazýrlanacak
protokol esaslarýna göre ücretli veya ücretsiz özel ve tüzel kiþilere bizzat
devredebilir, kiralayabilir.
b) Mühendislikçe yapýlacak vakýf cami, mescid ve müþtemilatýn onarým, çevre
tanzimi projelerini onaylamak. Bu yerlerdeki iþgalleri kaldýrmak.
Y-16/3
c) Gerektiðinde onaylanacak çevre tanzimi projesine göre, cami ve mescitlerin
etrafýný istimlak suretiyle açmak.
d) (Deðiþik: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayýlý Resmi Gazete) Baþkanlýk ile
iþbirliði yaparak camilerde mahya kurdurmak.
e) Cami ve mescidlerin iç ve dýþ aydýnlatmalarý ile ses ve ýþýk düzeni için
gerektiðinde trafo kurmak üzere Türkiye Elektrik Kurumu’na ücretsiz yer tahsis
etmek.
Madde 7- Kültür ve Turizm Bakanlýðýnca Yürütülecek Hizmetler:
a) Cami ve mescidlerin çevresinde kurulacak ses ve ýþýk düzeni ile yapýlan
aydýnlatma tesisatýný Genel Müdürlük ve Taþýnmaz Kültür ve Tabiat Varlýklarý
Kurullarýnca onaylanacak projesine göre kurmak ve daima çalýþýr halde
bulundurmak.
b) Cami ve mescidlerin çevre tanzimi projelerinin hazýrlanmasýnda ve
onaylanmasýnda Genel Müdürlüðe ve Mühendisliðe yardýmcý olmak.
Madde 8- Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüðünce Yürütülecek
Hizmetler:
a) Cami ve mescidlerin iç ve dýþ aydýnlatmalarý ile ses ve ýþýk düzenlemelerinin
elektrik tüketimlerini ücretsiz karþýlamak.
b) Cami ve mescidlerin iç ve dýþ aydýnlatmalarý ile ses ve ýþýk düzenlemeleri
için yapýlmasý gereken trafo merkezlerini, Genel Müdürlükçe ücretsiz yer tahsis
edildiði takdirde ücretsiz olarak tesis etmek.
Madde 9- Valiliklerce Yürütülecek Hizmetler:
a) Cami ve mescidlerden gerekli görülenlerin genel güvenliðini saðlamak.
b) Ýl Koordinasyon Kurulunun çalýþmalarýný düzenlemek ve yürütmek.
c) (Ek bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayýlý Resmi Gazete) Baþkanlýkça
uygun görülen metinleri, belirtilen zamanlarda, camilere mahya olarak astýrýlmasýný
saðlamak.
Madde 10- Belediyelerce Yürütülecek Hizmetler:
a) Mühendislikçe yapýlacak cami ve mescidlerin çevre tanzimi projelerinin
hazýrlanmasýna yardýmcý olmak. Onaylanan projeye göre bahçenin tanzimini,
aðaçlandýrýlmasýný ve çiçeklendirilmesini Mühendislik ile koordineli olarak
yürütmek.
b) Cami, mescid ve çevresinin su ihtiyacýný Sular Hakkýnda Kanun uyarýnca
ücretsiz olarak karþýlamak; sularýn kesilmesi halinde tankerlerle bu ihtiyacý gidermek.
c) Cami, mescid ve müþtemilatýnýn kubbe ve çatýlarý ile minarelerinin bakým ve
temizliði için, istendiðinde merdivenli araç vermek.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hizmetlerin Yürütülmesinde Ýþbirliði
Madde 11- Ýllerde Valilerin baþkanlýðýnda Kültür ve Turizm Bakanlýðý,
Baþkanlýk, Genel Müdürlük, Türkiye Elektrik Kurumu ve Belediyelerin yetkili
temsilcilerinden oluþan Ýl Koordinasyon Kurulu teþkil edilir. Vali kurula, gerekli
gördüðü kiþi veya kuruluþ temsilcilerini de iþtirak ettirebilir.
OCAK - 2010 Y-16/4
Kurulun görevleri þunlardýr:
a) Yönetmelikte belirtilen hizmetlerin yürütülmesinde gerekli koordinasyonu
saðlamak ve gerektiðinde ilgili kurum ve kuruluþlara görüþlerini bildirmek.
b) Cami ve mescidler ile varsa külliyelerin tam bir uyum içinde temizlik,
bakým, onarým ve çevre tanzimlerinin yapýlmasý için, ilgili kurum ve kuruluþlar
nezdinde gerekli teþebbüslerde bulunmak ve iþbirliðini saðlamak.
Madde 12- a) Baþkanlýk ve Genel Müdürlük, Vakýf Cami ve Mescidlerin,
bakým, onarým ve çevre tanzimi için gerekli ek mali kaynaðý saðlamak hususunda,
dini amaçlý Vakýf ve Derneklerle, tanýtým ve turistik hizmetlerini yerine getirmek
için, kültür ve turizm amaçlý vakýflarla; selâtin camilerin tarihi, dini ve kültürel
fonksiyonlarýnýn yürütülmesi için, Kültür ve Turizm Bakanlýðý ve Belediyeler ile
iþbirliði yaparlar.
b) Cami, Mescid ve külliyelerinin temizlik, bakým, onarým ve çevre tanziminde
görevli personelin eðitiminde, bu yönetmelik kapsamýna giren kurum ve kuruluþlar
Baþkanlýk ve Genel Müdürlüðe yardýmcý olurlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeþitli Hükümler
Madde 13- Bu yönetmelik kapsamýna giren kurumlar, gerektiðinde bu
hizmetlerin yerine getirilebilmesi için yönergeler çýkarýrlar.
Madde 14- Cami ve Mescidler ile bunlarýn çevresinin bakým, onarým, temizlik
ve tanzimi gibi hizmetlerin yürütülmesinde, bu yönetmelikte hüküm bulunmayan
hallerde, Baþkanlýk ve Genel Müdürlük mevzuatýnýn ilgili hükümleri uygulanýr.
Yürürlük
Madde 15- Bu Yönetmelik yayýmlandýðý tarihte yürürlüðe girer.
Yürütme
Madde 16- Bu Yönetmeliði Devlet Bakaný yürütür.
Y-16/5
